таш ваҡлау

измельчить камень — таш ваҡлау

измельчить соль — тоҙ онтау

бить кулаком — йоҙроҡлап туҡмау

бить ногами — типкесләү

бить камень — таш ваҡлау

бить посуду — һауыт-һаба ватыу

бить фонтаном — фонтан булып бәреп тороу

из раны бьёт кровь — яранан ҡан саптырып аға

бить в барабан — барабан ҡағыу

бить в колокол — саң (ҡыңғырау) ҡағыу

бить масло: — 1) май туҡыу (яҙыу, бешеү, төшөрөү)

2) май һығыу; бить шерсть — йөн тетеү

бить монету — аҡса һуғыу

часы бьют полдень — сәғәт ун икене һуға

меня бьёт лихорадка — мине биҙгәк тота

бить баклуши разг. — эт һуғарыу, ел ҡыуыу, йөн тибеү

бить в глаза — күҙгә бәрелеп тороу, күҙгә ташланыу

бить карту — кәртте ябыу

бить в набат — оран һалыу, яу һалыу

бить тревогу — оран һалыу

бить в (одну) точку — бер нөктәгә һуғыу (бер йүнәлештә генә эшләү)

бить ключом — ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б. тураһында)

бить по карману — кеҫәгә һуғыу, зыян килтереү

бить мимо цели — маҡсаттан ситкә китеү, маҡсатҡа ирешмәү

бить наверняка — уңышҡа ышанып эш итеү

бить челом — баш эйеү, үтенеү, үтенеп һорау, ялбарыу

бить цепом — шыбағас менән һуғыу

конь бьёт копытами по земле — ат тояҡтары менән ерҙе сапсый

ветер бьёт в лицо — ел биткә бәрә

волна бьёт о берег — тулҡын ярға ҡаға

дождь бьёт в окно — ямғыр тәҙрәгә бәрә

запах перекисшего теста бил в нос — артаған ҡамыр еҫе танауҙы ярып инде

бить врага — дошманды ҡыйратыу

бить уток — өйрәктәргә һунар итеү

бить по врагу — дошманға ут асыу

он бьёт птицу на лету — ул ҡошто осоп барған еренән атып төшөрә

бить по недостаткам — кәмселектәрҙе фаш итеү

бить по бюрократизму — бюрократизмды ҡаты тәнҡитләү

дробить камни — таш ватыу, ваҡлау

дробить кости — һөйәк онтау, ваҡлау

град дробит по крыше — ҡыйыҡты боҙ тупырлата

дробить целое число — бөтөн һанды бүлеү

бросать гранату — граната ырғытыу, бросать камень - таш ташлау

бросать войска в бой — һуғышҡа ғәскәр индереү

бросать товары на рынок — баҙарға тауар сығарыу

бросать дополнительные средства на строительство — төҙөлөшкә өҫтәмә аҡса күсереү

солнце бросает лучи — ҡояш нурҙарын һибә

бросать взгляд — ҡараш ташлау

бросать игрушки как попало — уйынсыҡтарҙы тегендә-бында атып бәреү

бросать семью — ғаиләне ташлап китеү

бросать друзей — дуҫ-иштәрҙе ташлау

бросать позиции — позицияны ҡалдырып китеү

бросать курить — тәмәкене (тартыуҙы) ташлау

бросать работу — эште ҡалдырыу

бросать учёбу — уҡыуҙы ташлау

бросать реплику — (урындан) һүҙ ташлау

бросать деньги на ветер — аҡса туҙҙырыу, аҡсаны әрәм-шәрәм итеү, аҡсаны елгә осороу

бросать за решётку кого — төрмәгә ябыу, бросать камень (камнем) в кого - берәйһенә бысраҡ ташлау

бросать камешки в огород чей, кого — һүҙ ебәреү

баҡсаһына таш ташлау; бросать на произвол судьбы — яҙмышты үҙ ағышына тапшырыу

бросать слова на ветер — файҙаһыҙға һөйләнеү, һүҙҙе елгә осороу (ташлау)

бросать тень на кого-что — шик һалыу (ташлау), тап төшөрөү, ҡара яғыу

бросать оружие — ҡорал ташлау, бирелеү

бросать перчатку кому: — 1) дуэлгә саҡырыу

2) берәйһе менән алышыу (көрәшеү); бросать свет на что — асыҡлау

устроить банкет — банкет яһау (ойоштороу)

двадцатый век — егерменсе быуат

в прошлом веке — үткән быуатта

каменный век — таш быуат

средние века — урта быуаттар

на моём веку — минең ғүмеремдә

прожить свой век — үҙ ғүмереңде йәшәү

века прошли — бик күп ваҡыттар үтте

век слушать — һәр ваҡыт тыңлау

век дома сидеть — ғүмер баҡый өйҙә ултырыу

веки вечные — иҫ китмәле (бик) оҙаҡ

на веки вечные — мәңгегә, ғүмергә, бөтөнләйгә

во веки веков уст. — ғүмергә, ғүмер буйына, ғүмер-ғүмергә, мәңгегә, һәр ваҡыт, гел

в кои веки — ҡасандан бирле, бик һирәк

испокон (спокон) веку (веков) — элек-электән, бик күптән, борон-борондан, әүәл-әүәлдән

слёзы капали из глаз — күҙҙән йәштәр тамды

с крыши капает капель — ҡыйыҡтан тамсы тамсылай

капать лекарство — дарыу тамыҙыу

не каплет над кем — таш яумай, арттан ҡыуып килмәйҙәр (ашығыс эш юҡ әле мәғәнәһендә)

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

попасть в цель — о пуле, о чём-л. брошенном и т.п.

пуля попала в цель — пуля сәпкә тейҙе

попасть камнем в окно — таш менән тәҙрәгә тейҙереү

попасть ногой в стремя — аяҡты өҙәңгегә тығыу

попасть ключом в замочную скважину — асҡысты йоҙаҡ тишегенә индереү

попасть ниткой в иголку — епте энә күҙәүенә индереү

попасть в грязь — бысраҡҡа тура килеү

попасть в незнакомый город — таныш булмаған ҡалаға барып сығыу

попасть на праздник — байрамға барып эләгеү

попасть под дождь — ямғыр аҫтында ҡалыу

попасть в ловушку — тоҙаҡҡа эләгеү

попасть в беду — бәләгә тарыу

попасть в институт — институтҡа инеү

попасть во флот — флотҡа эләгеү

тебе за это попадёт — һиңә бының өсөн эләгер

ночевать где попало — теләһә ҡайҙа йоҡлау

есть что попало — нимә тура килә, шуны ашау

как попало — нисек етте шулай, теләһә нисек

кто попало — теләһә кем

кем тура килә, шул; куда попало — теләһә ҡайҙа

попасть в руки — ҡулына эләгеү

попасть пальцем в небо — яҙа әйтеү, бик ныҡ яңылышыу

сечка камня — таш киҫеү

гречневая сечка — ваҡланған ҡарабойҙай ярмаһы